Η κήρυξη της επανάστασης στην Επαρχία της Άρτας 15 Μαΐου 1821 βρίσκει στον αγώνα και το Κομπότι που «πολέμησε κι αυτό μ’ όλη τη δύναμη της ψυχής του και πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες στο λυτρωμό του Έθνους».
Το χωριό αυτά τα χρόνια έγινε προπύργιο της λευτεριάς, καθώς η στρατηγική του θέση (ήταν ‘‘σταυροδρόμι’’ η μοναδική διάβαση των Τουρκικών στρατευμάτων προς Μακρυνόρος, Ακαρνανία, Δυτική Ελλάδα) το κατέστησε ‘‘στρατόπεδο’’, ‘‘ορμητήριο’’ και ‘‘πεδίον’’ πολλών ηρωικών μαχών στις οποίες έλαβαν μέρος σημαντικοί οπλαρχηγοί της επαναστατημένης πατρίδας:
Καραϊσκάκης, Ίσκος, Μακρυγιάννης, Γώγος Μπακόλας, Κουτελιδαίοι, Γιώργος Τσαρακλής.
Στο Κομπότι έλαβαν χώρα σκληρές μάχες:
30 Μαΐου 1821
8 Ιουνίου 1821
18 Ιουνίου 1821
3 Ιουλίου 1821
7 Ιουνίου 1822
9 Ιουνίου 1822
10 Ιουνίου 1822
10 Ιουνίου 1822
21 Ιουνίου 1822
26 Ιουνίου 1822
1 Ιουλίου 1822
4 Ιουλίου 1822
Ο Μεχμέτ Ρεσίτ πασάς-Κιουταχής εξορμάει εναντίον του Πέτα με πολλές χιλιάδες Τούρκους και προκαλεί την ολοκληρωτική καταστροφή του, την ώρα κατά την οποία ο Α. Μαυροκορδάτος τρώγοντας με το Γρίβα στη Λαγκάδα το ψημένο αρνί, εξήγησε το κόκκαλο της πλάτης περιφανή νίκη ...! Από το Πέτα ήρθαν τρείς χιλιάδες (3000) Αρβανίτες και κατέστρεψαν το Κομπότι. Σφαγιάστηκαν και τάφηκαν στο εκκλησάκι του Αϊ-Νικόλα, στ΄ Άμπέλια δέκα τρείς (13) Έλληνες, που βρίσκονταν τραυματισμένοι στο Νοσοκομείο Κομποτίου, καθώς και τέσσερις (4) Φιλλέληνες. Ο Γ. Καραϊσκάκης με τους Τζουμερκιώτες ήταν από πριν στ΄ Άγραφα. Είχε φύγει διαφωνώντας με τα σχέδια του Μαυροκορδάτου λέγοντας : " Στη Λαγκάδα θα τα πούμε". Μετά την καταστροφή αυτή του χωριού πολλοί κάτοικοι κατέφυγαν στο Ξηρόμερο και Μεσολόγγι και επέστρεψαν αργότερα.
Κομποταίοι στον αγώνα
Ονοματεπώνυμο | Δράση | Τόπος - Στράτευμα |
---|---|---|
Σκουφάς Νικόλαος | Ιδρυτής Φιλικής Εταιρείας | Οδησσός, Κωνσταντινούπολη |
Αναστασίου Ιωάννης | Φιλικός | Κωνσταντινούπολη |
Γεροστάθης Ε. Κωνσταντίνος | Φιλικός | Κέρκυρα |
Ονοματεπώνυμο | Τόπος - Στράτευμα |
---|---|
Κάκος Απόστολος | Έπεσε στο Μεσολόγγι |
Χαβέλας Αναστάσιος | Έδρασε στο Κομπότι και το Μακρυνόρος |
Ονοματεπώνυμο | Τόπος - Στράτευμα |
---|---|
Κόρδας Κωνσταντίνος | Εκατόνταρχος, Αργυρό Αριστείο Ανδρείας |
Τσατσάνης Κωνσταντίνος | Εικοσιπένταρχος, Έδρασε στην Αττική -Πελοπόννησο - Κρήτη. Υπηρέτησε στα Στρατεύματα: Καραϊσκάκη, Γκούρα, Υψηλάντη, Μακρυγιάννη, Τομπάζη |
Ονοματεπώνυμο | Στράτευμα |
---|---|
Αγιούταντης Νικόλαος | Γ. Τσόγκα |
Βάλμας Ιωάννης | Λ. Κουτσονίκα |
Γκαραβέλας Γιαννάκης | Δ. Τσέλιου κ.α |
Γκιόκας Γεώργιος | Ν. Στράτου |
Δημητρίου Αθανάσιος | Σ. Κατσικογιάννη |
Ζαφείρης Αθανάσιος | Β. Σερεπισίου, έπεσε στο Μεσολόγγι |
Ζαφείρης Ευστάθιος | Β. Σερεπισίου, έπεσε στο Μεσολόγγι |
Ζαφείρης (Κάκος) Σωτήριος | Διάφορα, έπεσε στο Μεσολόγγι |
Κακκαβάς Χ. Γεώργιος | Διάφορα |
Κακκαβάς Θοδωρής | Γ. Βαρνακιώτη κ.α |
Κάκος (Κάγκος) Α. Αθανάσιος | Κ. Μπότσαρη κ.α |
Κάκος Αθανάσιος | Κ. Μπότσαρη κ.α |
Κάκος Ζαφείρης | Έπεσε στο Ανατολικό |
Κομποτιάτης Αντώνιος | Γ. Κώστα κ.α |
Κόρδας Γεώργιος | Ν. Στράτου |
Κόρδας Στράτος | Ν. Στράτου, έδρασε στην Αθήνα |
Μάρως Γεωργής | Ν. Στράτου |
Μπασιούτας Αθανάσιος | Ν. Στράτου, έδρασε στην Αθήνα |
Μπουκοβάλας Αναστάσης | Ν. Στράτου, έδρασε στην Αθήνα με πολλούς άλλους Κομποταίους |
Μπουνέλος Γεώργιος | Α. Κουτσονίκα |
Παναγής Ιωάννης | Σ. Κατσικογιάννη |
Πάνος Γ. Χρήστος | Μ. Μπότσαρη, έδρασε σε Βραχώρι, Καρπενήσι, Μεσολλόγι, Λεχαινά, Κρεμμύδι, Νεόκαστρο |
Σαλός Ιωάννης | Σ. Κατσικογιάννη |
Σκυλομάτης Κωνσταντής | Δ. Τσέλιου |
Σταθάκης Ιωάννης | Γ. Τσόγκα, έπεσε στην Βόνιτσα |
Τσατσάνης Αντώνιος | Κ. Μπότσαρη |
Χαβέλας Αναγνώστης | Α. Χαβέλα |
Βιβλιογραφία
-
1. Παπαρηγοπούλου Κ.: Επίτομος Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, εκδ. 1955
-
2. Μακρυγιάννη Ιωάννη: Απομνημονεύματα, εκδ. ΠΑΠΥΡΟΣ PRESS Ε.Π.Ε. τ. 2ος
-
3. Καρατζένη Δημητρίου: Η Άρτα εις την Επανάσταση του 1821, εκδ. 1978
-
4. Περάνθη Μιχαήλ: Το εικοσιένα, εκδ. 1971
-
5. Λάμπρου Τατσιόπουλου: Το Κομπότι Άρτης, εκδ. 1971
-
6. Χαρίλαου Χαβέλα: Το Κομπότι, εκδ. 1982
-
7. Έλστερ Ζ.Δ.: Η Μάχη των Φιλελλήνων, Bάδεν 1828
-
8. Κόκκινου Α.Δ.: Η Ελληνική Επανάσταση, τ. 2ος
-
9. ΠΑΠΥΡΟΥΣ-ΛΑΡΟΥΣ: Εγκυκλοπαίδεια, τ. 35ος